Trong kiến trúc hiện đại, khái niệm “mở” không chỉ dừng lại ở việc tạo cảm giác thoáng đãng mà còn là một triết lý thiết kế hướng con người tới sự linh hoạt, tương tác và tự do trong không gian sống. Nổi bật là phương pháp phân chia không gian mà không cần dùng tới những vách tường ngăn cố định. Có thể thấy đây là xu hướng mới trong thiết kế và cải tạo nhà ở tại Việt Nam và có tiềm năng trở thành một trong những yếu tố then chốt trong thiết kế nhà ở hiện đại ở đô thị.
Từ không gian kín đến không gian mở – sự chuyển mình của kiến trúc đô thị
Theo một nghiên cứu của Harvard Graduate School of Design (2023), các không gian mở được thiết kế hợp lý giúp tăng 22% cảm giác thoải mái và giảm 18% căng thẳng thị giác so với không gian bị ngăn chia bằng tường cứng.
Nếu như trước đây, nhà ở Việt Nam thường được phân chia không gian thành từng phòng rõ ràng bằng tường gạch hay bê tông, thì ngày nay, nhu cầu về không gian linh hoạt và kết nối đã thay đổi hoàn toàn tư duy thiết kế. Các ngôi nhà phố, căn hộ chung cư hay biệt thự hiện đại đang hướng tới kiểu bố cục “open plan” – loại bỏ bớt vách ngăn cố định, thay vào đó là ranh giới ước lệ phân chia giữa các khu vực như phòng khách, phòng ăn, bếp hay khu làm việc.
Điều này không chỉ giúp tối ưu diện tích, mà còn tạo ra sự liền mạch thị giác, cho phép ánh sáng và không khí lưu thông tự nhiên hơn – một yếu tố rất quan trọng trong điều kiện khí hậu nhiệt đới như ở Việt Nam.
Xem thêm:
Sử dụng vật liệu khác nhau: gỗ – gạch – kính – kim loại hoặc sự thay đổi của chất liệu sàn, tường, trần để gợi cảm giác phân vùng.
Phân chia không gian mà không cần tường?
“Không tường ngăn” không có nghĩa là mọi khu vực trong nhà ở đều hòa làm một một cách hỗn loạn. Thay vào đó, các yếu tố mềm được sử dụng để định hình và gợi mở ranh giới – khiến cho không gian vừa tách biệt vừa kết nối. Cách làm này giúp vừa mở rộng về mặt thị giác, linh hoạt trong sử dụng, vừa giữ được tính riêng tư và chức năng cần thiết của một ngôi nhà.
Ưu điểm nổi bật của giải pháp không tường ngăn
Thứ nhất, tối ưu diện tích và ánh sáng tự nhiên
Theo Architectural Lighting Journal (2024), việc giảm tường ngăn trong phân chia không gian giúp tăng 30 – 40% khả năng chiếu sáng tự nhiên, từ đó giảm đáng kể chi phí điện năng cho chiếu sáng nhân tạo. Với nhà phố hoặc căn hộ diện tích hạn chế, việc loại bỏ tường ngăn giúp mở rộng cảm giác không gian đáng kể. Ánh sáng tự nhiên có thể lan tỏa đều khắp mọi nơi, không bị chặn lại ở các bức tường dày đặc.
Thứ hai, kết nối các thành viên trong gia đình:
Không gian mở việc giao tiếp giữa các khu vực diễn ra một cách thuận lợi và dễ dàng – cha mẹ có thể trò chuyện cùng con khi đang nấu ăn, hoặc vừa làm việc vừa quan sát sinh hoạt chung. Sự tương tác này mang lại cảm giác gần gũi, đồng thời giúp tạo nên một môi trường sống năng động và gắn kết hơn giữ các thành viên trong gia đình.
Thứ ba, linh hoạt trong bố trí và cải tạo
Khi phân chia không gian bị giới hạn trong các vách tường bê tông, ngôi nhà có thể dễ dàng thay đổi bố cục tùy theo nhu cầu sử dụng của gia chủ ở mỗi thời điểm. Đây là ưu điểm lớn cho những gia đình có con nhỏ, hoặc người thường xuyên làm việc tại nhà. Bên cạnh đó, không gian mở còn giúp đa năng hóa công năng – khu sinh hoạt chung có thể trở thành nơi đọc sách, làm việc, hay tổ chức tiệc nhỏ chỉ bằng vài thay đổi nội thất.
Thứ tư, tăng giá trị thẩm mỹ và cảm giác sang trọng
Nhờ sự liền mạch trong thiết kế, không gian trở nên thanh thoát và hiện đại hơn. Việc kết hợp ánh sáng, vật liệu và màu sắc liên tục tạo hiệu ứng thị giác cao, mang lại cảm giác nhà rộng hơn thực tế. Đây cũng là phong cách thường thấy trong những công trình đương đại cao cấp – nơi sự tối giản, tinh tế và tự do được đặt lên hàng đầu.
Những lưu ý khi thiết kế không gian không tường ngăn
Dù mang lại nhiều lợi ích, phong cách “open plan” cũng đòi hỏi sự tính toán kỹ lưỡng để không rơi vào tình trạng “mở quá mức” dẫn đến mất đi sự riêng tư hoặc khiến công năng trong từng khu vực bị hỗn loạn.
Thứ nhất, phải định hình rõ ranh giới công năng khi phân chia không gian. Cần xác định chức năng từng khu vực ngay từ đầu để có cách phân vùng phù hợp – ví dụ: dùng thảm, đèn trần riêng, hoặc sàn gỗ – gạch để ngầm xác định khu vực.
Thứ hai, phải kiểm soát âm thanh. Âm thanh lan truyền mạnh trong không gian mở, nên cần xử lý bằng vật liệu hút âm (rèm vải, thảm, trần tiêu âm, nội thất bọc nỉ). Các nghiên cứu của Acoustical Society of America (2022) cho thấy việc thêm các yếu tố hút âm có thể giảm 35% độ dội âm trong không gian mở – đủ để tạo cảm giác dễ chịu tương tự phòng riêng.
Thứ ba, phải chú ý vấn đề lưu thông và thông gió. Không gian mở giúp gió lưu thông tốt, nhưng cũng cần tránh hiện tượng “gió chéo” hoặc hút khí từ bếp. Các lối đi nên được bố trí hợp lý, tránh luồng gió thổi trực tiếp vào khu vực sinh hoạt.
Thứ tư, không gian mở nhưng vẫn phải đảm bảo có tính riêng tư vừa đủ. Một số khu vực như phòng ngủ, phòng tắm vẫn nên phân chia không gian bằng vách kính mờ, rèm hoặc hệ lam. Giải pháp “semi-open” – tức là mở một phần – được nhiều kiến trúc sư lựa chọn để dung hòa giữa riêng tư và thoáng đãng.
Chiếu sáng và phối màu: ánh sáng khác biệt hoặc gam màu chuyển tiếp tinh tế giữa các khu vực giúp định vị công năng mà không cần vách cứng.
Xu hướng mới: không gian mở “có giới hạn”
Nếu như giai đoạn 2010 – 2020 là thời kỳ nở rộ của open plan hoàn toàn, thì những năm gần đây, giới kiến trúc bắt đầu nói nhiều về khái niệm “broken plan” – mở có kiểm soát. Theo Dezeen Architecture Review (2024), 67% các dự án nhà ở châu Á hiện nay hướng đến mô hình “mở linh hoạt” – nghĩa là vẫn có sự chuyển tiếp mềm giữa các vùng, nhưng người dùng có thể đóng – mở tùy ý bằng vách trượt, cửa kính, rèm hay đồ nội thất di động để phân chia không gian. Xu hướng này phù hợp với nhịp sống đô thị Việt Nam: gia đình đa thế hệ, nhu cầu sinh hoạt linh hoạt nhưng vẫn cần khoảng không gian riêng cho từng thành viên trong gia đình.
Doctor Home – giải pháp tối ưu cho không gian mở hiện đại
Tại Doctor Home, mỗi dự án cải tạo hay thiết kế mới đều được tiếp cận dựa trên triết lý không gian linh hoạt. Chúng tôi không chỉ loại bỏ tường ngăn, mà còn tạo nên các “ranh giới mềm” thông minh – nơi công năng, thẩm mỹ và cảm xúc cùng tồn tại.
Không gian không có tường ngăn không chỉ là giải pháp kiến trúc – đó là một triết lý sống hiện đại, nơi con người được tự do trong chính ngôi nhà của mình.
📚 Tài liệu tham khảo
- Harvard Graduate School of Design. Open-Plan Living and Human Comfort Study, 2023.
- Architectural Lighting Journal, Vol. 42 (2), 2024.
- The Acoustical Society of America. Sound Behavior in Open Interior Design, 2022.
- Dezeen Architecture Review. Broken Plan Homes in Asia – New Adaptations of Open Living, 2024.
- ArchDaily. Spatial Fluidity in Modern Housing Design, 2023.
Công ty Xây Dựng Doctor Home
0901 172 859 
Doctor Home
Nov 12,2025
